Về Hải Dương thăm Động Kính Chủ

Trong lòng dãy núi Dương Nham (Kinh Môn, Hải Dương) có một động đá khắc hàng chục tấm bia đã mấy trăm năm tuổi là động Kính Chủ. Động Kính Chủ hay còn gọi là động Dương Nhan, thuộc làng Dương Nham, Xã An Sinh, huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương. Kính Chủ được xếp vào hàng Nam thiên đệ lục động (động thứ 6 của trời Nam).

Khu di tích ngoài Động Kính Chủ (lớn nhất) là hàng loạt những hang động đã đi vào lịch sử địa phương như Hang Vang, Hang Mũ Nước (Hang Ma), Hang Trâu, Hang Luồn, Động Cô Tiên, …

Động Kính Chủ nhìn về phía nam của núi Dương Nham – nơi có cánh đồng trù phú với những làng xóm đẹp như tranh. Động có nền ở độ cao trên 20m so với triền ruộng ở chân núi, ánh sáng tốt, thoáng về mùa hè, ấm áp về mùa đông, nơi cư trú thuận lợi cho người tiền sử. Trong động là chùa Kính Chủ thờ Phật, Minh Không thiền sư, Lý Thần Tông, Huyền Quang và nhiều tượng trong kinh Phật tạc bằng đá.  Động Kính Chủ sớm được con người tôn tạo, bảo vệ và cùng với những cảnh quan của dãy Dương Nhan trở thành một thắng cảnh ở cửa ngõ miền Đông Bắc đất nước, liền kề miền châu thổ sông Hồng.  Danh nhân nhiều thời đại đã đến đây. Nhiều vua, chúa , sư sãi, quan lại cũng đến thăm động và đều cảm xúc trước cảnh kỳ vĩ và tươi đẹp của núi sông, để lại dòng suy nghĩ riêng tư, biểu hiện niềm ưu ái với đất nước và thời cuộc. Những cảm xúc đó đã được những người thợ đá ở đây ghi lại trên 40 tấm bia trên vách động.

Năm 1950, giặc Pháp tràn về Kính Chủ, đóng quân trong động, phá hoại nhiều di vật quí. Đến năm 1967, giặc Mỹ ném bom trước cửa động, phá huỷ hoàn toàn những công trình kiến trúc và cây cảnh. Thêm vào đấy là tệ khai thác đá bừa bãi. Tuy vậy, động Kính Chủ vẫn là một cảnh đẹp, một bảo tàng nhỏ lưu giữ các văn bia và các tác phẩm điêu khắc của thợ đá ở đây đã 7 thế kỷ qua. Đây là một di sản không phải hang động nào cũng có.

Sau ngày đất nước được thống nhất, đặc biệt là những năm gần đây đời sống, dân trí được nâng lên, động Kính Chủ được tu tạo lại . Tình trạng khai thác đá bừa bãi ở đây đã được ngăn chặn để bảo tồn vĩnh viễn khu di tích lịch sử- văn hóa quốc gia này.

Ngoài một số hang động lớn như Động Kính Chủ (lớn nhất), Hang Vang, Hang Mũ Nước (Hang Ma), Hang Trâu, Hang Luồn, Động Cô Tiên…có bàn tay tôn tạo của con người, nếu đi vòng quanh quả núi sẽ có rất nhiều hang  kiểu hàm ếch với cảnh đẹp tự nhiên kỳ ảo. Trên quả núi có rất nhiều cây hoang dại sống và các dây leo quấn quýt như giữ cho quả núi một màu xanh vĩnh cửu. Ở sân chân núi có rất nhiều cây xanh được trồng để giữ bong mát cho di tích, có nhiều cây được trồng cách đây hơn 50 năm như cây bàng, cây sung ở cửa Động Kính Chủ.

Động Kính Chủ là một thắng cảnh ngoạn mục, một bảo tàng nhỏ lưu giữ các văn bia và tác phẩm điêu khắc của thợ đá 7 thế kỷ qua. Đây là một di sản không phải hang động nào cũng có, nhiều hang động kỳ ảo tập trung ở một quả núi.

Bảo Anh (TTVN)

(Bố susu sưu tầm)